Rafelranders: Wie zijn degenen die het al anders doen? Die het onmogelijke mogelijk
maken? Die bouwen, hervertellen en durven te experimenteren, ook al weten ze soms
het antwoord nog niet. Vaak tref je deze mensen op de rafelranden van een stad of
gemeenschap. We zoeken deze mensen op en vragen ze het hemd van het lijf, totdat
het rafelt.
----------------------------------------------------------------------------
Deze keer spreken we Nancy Hoffmann, oprichter van Stichting CAN (Creative Action Now)
een clan van ruim 120 jongeren in Rotterdams’s grootste deelgebied Delfshaven. Stichting
CAN werd opgericht om kunst, wetenschap en ondernemerschap in te zetten voor
kantelprocessen in de wijken waarbinnen jongeren centraal staan. CAN geeft de jongeren
het heft in eigen handen om veranderingen zelf vorm te geven.
Nancy valt op met haar enorme bos haar en sprankelende ogen. Ze is in
iedereen geïnteresseerd en laat al snel blijken dat ze vanuit haar idealen leeft. Een ideale
Rafelrander, leek ons, en we nodigden haar daarom uit voor een interview. Laat je inspireren
door Nancy en lees hier over haar levensloop en werkwijze.
Pionieren
Nancy heeft haar hele leven gewijd aan pionieren zegt ze zelf.
"Het lukt me denk ik toch niet om in dat systeem te stappen om daar van binnenuit dingen te veranderen, dat gaat geen match worden"
Nancy wil gewoon de wereld veranderen. En doet dit met tomeloze energie en
daadkracht. Ze zet zich in voor mensen in een achterstandspositie en is niet bang daarbij
tegen heilige huisjes te trappen: “we moeten niet doen alsof het allemaal wel goed is zo, en
dat iedereen die er niet in past, zelf niet klopt. Alles kan altijd beter, anders.”
Gewoon het gesprek aan gaan
Stichting CAN ontstond omdat ze werd gevraagd om mee te doen aan een kunstplatform in
Spangen (Rotterdam). Een gewaardeerde experimenteerruimte voor kunstenaars die
bekend was in de kunstwereld maar absoluut onbekend voor de mensen uit de wijk waar het
zich gevestigd had. Ze vroegen Nancy's hulp om de mensen uit de wijk er meer bij te
betrekken.
Het eerste wat Nancy deed was op het plein gaan zitten. Ze ging gewoon in gesprek met de
buurtbewoners en luisterde naar wat zij zelf graag wilden. Na 3 maanden had ze een groep
van 25 jongeren uit de wijk die mee wilden doen. Veelal jongeren die voorheen werden
gezien als overlast veroorzakers in de wijk.
Eén van de jongens die al gauw veel betrokken raakte was Randy, rapper en voormalig
bendelid, die haar hielp om in contact te komen met het talent uit de wijk. Randy
vertegenwoordigde de jongeren uit de buurt die het gevoel hadden dat de wijk van ze was
afgepakt. Jongeren met veel talent die gestigmatiseerd werden en die onbekend waren met
de paden die ze konden bewandelen om iets te gaan doen met al hun talent. Paden naar
samenwerkingen en subsidies die niet bekend zijn in hun eigen leefomgeving.
"Als je niet die zeven vinkjes hebt, dan weet je zulke dingen gewoonweg niet. Maar het sociaal kapitaal is immens in deze wijken”.
Luisteren en kansen bieden
Nancy ontdekte dat de jongeren veel in hun mars hadden en besloot om haar stichting ter
beschikking te stellen. Deze stichting was van oorsprong bedoeld om samen met Jan Rotmans de Kunst te Kantelen. De doelstellingen van deze (inmiddels inactieve) stichting bleken perfect te passen bij de doelstellingen van dit nieuwe project in de wijk.
Nancy organiseerde een barbecue en hielp de jongeren om zich te organiseren. De
jongeren richtten zelf een masterclass op genaamd Goaldiggers gericht op het delen van
dromen, stellen van doelen en het samenwerken met gelijkgestemden. Gaandeweg kwamen
er meerdere initiatieven los en organiseerde Nancy samen met trainer Maarten van De
Nieuwe Attitude scholing voor de jongeren op het gebied van coaching zodat ze zelf meer
workshops konden geven. Nancy biedt de jongeren alles wat ze nodig hebben:
businesscoaches, samenwerkingspartners en podium.
Hulp verlenen
Nancy kwam via de jongeren in contact met de leefomstandigheden van de jongeren die
vaak schrijnend zijn. Regelmatig werd ze gebeld door jongeren met een hulpvraag. Naast
pionier werd ze op die manier ook hulpverlener. Eén van de oplossingen hiervoor is volgens
Nancy kunst: een letterlijke uitlaatklep en manier om te kunnen uiten wat er innerlijk speelt.
Misschien niet altijd museumwaardig maar het is absoluut kunst dat een verhaal kan vertellen. Maar Nancy biedt meer. Ze luistert écht en daagt zichzelf telkens uit om over haar eigen vooroordelen te stappen. Ze weet, mede vanuit haar eigen jeugd, dat de schuld niet zo
makkelijk bij de jongere te leggen is. Iets wat veel mensen, die zelf zijn opgegroeid in
een veilige omgeving vol kansen en mogelijkheden, niet altijd makkelijk begrijpen waardoor
misverstanden ontstaan.
Er wordt heel veel geklaagd over de jeugd. Maar, ik zie dat veel hulpinstanties niet het werk doen wat er gedaan moet worden. Namelijk de concentratie en de rust hebben om te luisteren naar wat jongeren echt nodig hebben.
Een lastige jeugd
Nancy's eigen jeugd was niet gemakkelijk. "Mijn verrotte leven kwam vooral voort omdat ik
opgroeide in een omgeving die ik totaal niet begreep. Iedereen om me heen liep van het pad
af en ik was het kind van de rekening. Toen dacht ik: "Hoe kan dat toch?" Dat kunnen toch
niet allemaal slechte mensen zijn? Ik probeerde dat te begrijpen en dat heeft me ook
geholpen om er mee om te gaan. Pas later kwam mijn persoonlijke verdriet daarover."
Op dit moment ervaart Nancy nog wel eens onbegrip vanuit haar eigen omgeving. "Wat is
die Nancy allemaal aan het doen? Ze werkt toch in de kunst?" Voor Nancy zelf is het
allemaal heel duidelijk wat ze doet en waarom. Maar voor haar omgeving niet altijd. Een pijn
die we vaker zien en horen bij Rafelranders. "Ik had een comfortabele positie in de
kunstwereld." Voor buitenstaanders lijkt het misschien volkomen richtingloos en vooral carrère technisch niet slim. Mede daarom schrijft ze nu een boek. Om te laten zien wat ze
de afgelopen jaren heeft ervaren en geleerd.
Hoe gaat het nu? Tijd voor zelfzorg
Op het moment dat ik Nancy spreek, staat ze zelf op een kantelpunt. Ze heeft net besloten
om te stoppen met CAN en heeft fantastische opvolgers gevonden: de jongeren binnen de CAN clan nemen het nu over. En dat is zoals het hoort. Na al die jaren pionieren zoekt ze nu wat meer berusting. Even tijd voor haarzelf. Ze is 50 jaar en voelt dat de afstand met jongeren begint te groeien. Ze heeft jaren achter ze gestaan, talenten geholpen tot bloei te komen, projecten opgericht en gesteund die jongeren zelf
empoweren. Daarnaast wil ze de groei van CAN niet in de weg staan, “Als je niet
oppast word je zelf de gatekeeper, zonder dat je dat wilt en geheel tegen je eigen
overtuigingen in”. Er is nu voldoende eigen kracht bij CAN om zonder haar verder te gaan en
dit is altijd haar doel geweest.
Tot slot
Nancy is een enorme verbinder en laat ons zien wat de kracht daarvan is. Ze leert ons om
altijd onze oordelen te blijven bevragen en om met een open blik te blijven kijken naar de
mensen om je heen. Al gauw ontdekken we gelijkenissen met onszelf als Kabold, maar ook met het levensverhaal van de vorige rafelrander, Eva de Klerk. Zij groeide op in kraakpanden en had door omstandigheden een jeugd waardoor ze pas laat ging studeren. Ook Nancy wordt gedreven door onrecht en ongelijkheid en vergeet soms daarin voor zichzelf te zorgen. Maar Nancy heeft een enorme slagkracht en maakt daarmee het onmogelijke mogelijk.
Wil je met Nancy samenwerken? http://www.nancyhoffmann.nl/contact/
Boekentips van Nancy
Tijdens ons interview kwam Nancy steeds met boekentips en het leek ons een leuk idee om haar te vragen een boekenlijstje te maken. Dus bij deze!
1. Omarm de Chaos - Jan Rotmans 2. Socrates op Sneakers - Elke Wiss 3. Holding Space - Aminata Cairo 4. Palaces for the People - Eric Klinenberg 5. Gentrifier - van o.a. Marc Lamont Hill 6. De Fontein - Els van Steijn
